Pandemiyle birlikte dünyada ve Türkiye’de yaygınlaşan izleme yazılımlarıyla çalışanların bilgisayarlarındaki işlemler takip ediliyor, kendilerine verilen sorumlulukları ve görevleri yerine getirip getirmedikleri, zamanlarını iş başında geçirip geçirmedikleri, üretkenlikleri kontrol ediliyor. Uzaktan çalışmanın yarattığı güven sorunu bu sayede aşılmaya çalışılıyor. İzleme yazılımları; tuş vuruşlarını, e-postaları, dosya aktarımlarını, kullanılan uygulamaları ve çalışanın her bir göreve ne kadar zaman harcadığını, sosyal medya kullanımını, aramaları izliyor. Hatta yöneticilere çalışanın ekranında ne olduğunu periyodik ekran görüntüleri ile iletebiliyor. Yazılım kapatıldığında tüm bilgi toplama faaliyeti de duruyor. Kimi uygulamalar ile çalışana ay sonunda çalıştığı saat kadar ücret ödenebiliyor. Kısacası, ofis bilgisayarlarının gizliliği ortadan kalkarken izlenen yol, özel hayatın ihlali değil mi tartışmasını da beraberinde getiriyor. Şirketlerin konunun uygunluğunu kişisel verilerin korunması kanunu, özel hayatın korunması bibi yasal durum açısından da değerlendirmesi gerekiyor.
Uygulamayı şirket bilgisayarları iş için kullanılmalı, şirket ekipmanı üzerinde çalışırken veriler şirkete ait olmalı, şirket bilgisayarları denetleyebilmeli, verileri izleyip kaydedebilmeli, bu sayede performans ölçümü yapılmalı, çalışan ile çalışmayan ayrılmalı görüşlerinden yola çıkarak destekleyen şirketler de bulunuyor.
İzleme programları pandemi öncesinde de şirketler tarafından kullanılıyordu. Pandemiyle yaygın hale gelmesinin nedeni, şirketlerin uzaktan çalışmaya alışık olmaması, yakın izleme ile çalışan üzerinde baskı kurarak verimliliği artırma çabası. Dijital çalışma alanlarındaki büyük artış, işverenlerin çalışma alanı izleme ve gözetiminin artmasına neden olacak. İzleme yazılımlarının kullanımı artacak. İşletmelerin tercih edeceği çalışma saatleri içinde gözetim altında tutma deneyimi ise çalışanlarca olumlu karşılanmayacak.
Elbette düşük çalışan verimliliği, bir işletme için zararlı. Hem iş hem de çalışanlar için oldukça verimli bir ortam yaratmak her iki taraf için önemli. Çalışanlar için planlama yaparak, hedefleri belirleyerek, sonuçlara göre yönetmek, çalışana güven duyulduğunu göstermek daha etkili bir yol. Yapılması gerekenler; ofiste olduğu kadar evde de üretken olmayı sağlayabilmek. Çalışanları verimli bir uzaktan çalışma için eğitmek. Yöneticiler ve çalışanlar arasındaki güveni sağlamak. Çalışanların artık daha fazla esneklik ve özerklik istediklerini göz önünde bulundurarak çalışanlara güven duyulduğunu göstermek. Güven ve verimliliğin el ele gittiğini hatırlamak. İş yükü ve zaman yönetimi hakkında açık iletişimi teşvik etmek, izleme yazılımları uygulanacaksa önceden çalışanları mutlaka bilgilendirmek gerek. Çünkü, izinsiz elde edilen veriler çalışan aleyhine feshe konu edilemez.