Yurtdışında popüler bir kavram olan “işyerinde aşılama” Türkiye’de uygulanmaktadır. “İşyerinde aşılama” COVID-19’un ardından daha fazla önem kazanmış ve çalışanların sağlığı için önemli hâle gelmiştir. Enfeksiyon hastalıklarından korunmada en etkili ve ucuz yöntem ise aşılamadır.
Hiçbirimiz COVID-19’un getirdiği eşi benzeri görülmemiş ve zor aşamalarla yüzleşmeye hazır değildik ancak yeni çalışma yöntemlerine adapte olabildik. Ülkelerin kısıtlamaları kaldırmasıyla birlikte iş gücünün bir kısmının fiziksel ofis alanına geri dönmesi, kendi zorluklarını beraberinde getirdi. Çalışan sağlığı ve güvenliği, iş dünyasının liderlerinin gündemlerinde en üst sıradadır. İşyerlerinde yeni uygulamalar olsa da sağlık ve güvenliğin göz ardı edilen yönü olan “yetişkin aşılaması” gittikçe önem kazanmaktadır. Ülkemizde, 1985 yılından bu yana yürütülmekte olan genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) kapsamında aile hekimleri tarafından erişkin yaş grubuna aşılar uygulanmaktadır. Bu aşılar şu şekildedir: Erişkin tip tetanoz aşısı, doğurganlık çağı kadın/gebe aşılamaları, kızamık kızamıkçık kabakulak (KKK) aşısı, pnömokok aşısı, grip aşısı. Altta yatan hastalık nedeniyle veya mesleğinden dolayı ilave risk altında bulunan erişkinlere yönelik aşı uygulamaları kapsamında da Hepatit A risk grubu aşılamaları, Hepatit B risk grubu aşılamaları, pnömokok aşısı, sağlık çalışanı aşılaması, grip aşısı, asker aşılaması, seyahat aşılaması, hac-umre aşılamaları yapılmaktadır.
Çocuk sağlığının ayrılmaz parçası olarak görülen aşılama uygulamaları erişkinlerde çoğu zaman ihmal edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği çocukluk çağı aşılamalarını çok yakından izlemesine rağmen aynı detaylı çalışma erişkin aşılaması için mevcut değildir. Erişkin aşılaması için, Türkiye’de ve dünya genelinde istenilen hedefe ulaşılamamıştır. Erişkin aşılamasında istenen hedefe ulaşmak için eksiklerin bilinmesi ve giderilmesi için öncelikle konuya ilişkin farkındalık yaratılması esastır. Bu amaçla ulusal düzeyde iyileştirme çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkelerin yetişkin bağışıklığına dikkatini çevirmesi, bunun için kaynak ayırması, bilinçlenme ve eğitimi sağlaması gerekmektedir. Yetişkin aşılaması; WHO, CDC, GAVI, vb. önde gelen sağlık kuruluşları tarafından önerilmektedir ve erişkin aşılama çocukluk aşılamalarının devamı olarak sürdürülmeli, aşı kartları yaşam boyu kullanılmalıdır.
Yetişkin aşılamasına öncülük etmesi için şirketlere de görev düşmektedir. İşyerinde aşılama, şirketlerin yıllık aşılama girişimleri üstlendiği yurtdışında oldukça popüler bir kavramdır. Bir işletme sadece çalışanları kadar sağlıklıdır. İşyerinde aşılama hem işveren hem de çalışanlar için şu faydaları sağlamaktadır:
- Çalışanların sağlıklı ve formda olmaları sayesinde verimliliğin artması ve devamsızlığın azalması.
- Sağlığına gerçekten önem veren bir işverene sahip oldukları için çalışan moralinin artması.
- Kliniğe gitmeden aşılamanın ofiste gerçekleşebilmesi ve zamandan tasarruf edilmesi.
- Sürü bağışıklığı sayesinde üstün korumanın sağlanması. Bazı kişiler aşılanırsa savunmasız kişilerin bir hastalığa maruz kalma şansının daha düşük olması ve hastalığın yayılma hızının azalması.
- Çalışanların ailelerinin ve arkadaşlarının da dolaylı olarak korunması.
Aşılama şimdi daha da önem kazanırken, çalışanların sağlığını ileri taşıma zamanıdır ve işyerinde aşılama bunun anahtarıdır. Erişkin aşılamasının istenen düzeylere ulaşmasında birey, toplum ve otorite bazında yapılacak düzenlemelerde Sağlık Bakanlığı, dernekler, sivil toplum kuruluşları iş birliği içinde çalışmalıdır.