Geçen ay bir cuma sabahı Bird (Santa Monica, California merkezli mikro mobilite, scooter kiralama şirketi), koronavirüs nedeniyle evden çalışan ve dünyanın dört bir yanındaki operasyonlarını yürüten 406 çalışanına “COVID-19 Güncellemesi” başlıklı bir toplantı daveti gönderdi. Koronavirüs nedeniyle ofislerinden ayrılmak zorunda kaldıkları için Bird’ün kurucusu ve CEO’su (eski bir üst düzey Uber yöneticisi) Travis Vander Zanden çalışanlarına hitap edememişti. Bu yüzden çoğu çalışan şirketin kötüleşen küresel salgına verdiği yanıt konusunda CEO’nun bir güncelleme paylaşacağını varsaydı.
Saat 10:30’da, çalışanlar Zoom’a giriş yaptı ancak bir sessizlikle karşılandı. Toplantıya davet edilen bazı isimler ve CEO kapalı durumdaydı. Bunun üzerine çalışanlar şüphelenmeye başladı. Çok geçmeden anladılar ki toplantıda sadece bazı meslektaşları vardı. Çalışanlardan biri; “Ses var mı? Neden hiçbir şey duyamıyorum?” diye sordu. Diğer çalışan yanıtladı: “Hiçbir zaman toplantıya geç başlamayız, bu garip bir durum” dedi. Çalışanlara beş dakika boyunca “COVID-19″ yazan koyu gri arka plana sahip bir slayt gösterildi. Hatta teknik aksama olduğunu düşünerek, bazı çalışanlar oturumu kapattı ancak bir daha toplantıya geri dönemedi. Sonra, robotik bir kadın sesi duyuldu; “Şu anda deneyimlediğimiz her şey gibi, bu mesajı iletmenin en iyi yolu bu” dedi kadın, sert bir şekilde. Pandeminin şirket liderlerini işten çıkarmalar yapmaya zorladığını açıkladı. ‘Ne yazık ki, rolünüz bu karardan etkileniyor ve 3 Nisan Cuma, Bird ile son gününüz olacak.” dedi ve şirketteki 406 kişiye işten çıkarıldıklarını bildirdi. Mesaj teslim edilir edilmez, çalışanlar hızla toplantıdan çıkarıldı. İşten çıkarmanın ardından Twitter hesabından açıklama yapan CEO; ‘Video daha insancıl olduğunu düşündüğümüz için kapatıldı” diye yazdı.
Bu olay insanların nasıl işten çıkarılmaması gerektiğine dair yıllarca ders niteliğinde okutulacak bir vakadır. Bu şekilde yapılan işten çıkarmalar genellikle çalışanların güveninin kırılmasına, tükenmişliğin artmasına ve moralin azalmasına neden olur. Bu nedenle, şirketlerin maliyetlerinden kaçınırken, tasarruf amaçlı işgücü azaltma sürecinin yönetirken şu hususlara dikkat etmesi gerekir:
- Şirketler, bir çalışanın fesih bildiriminin neden yapıldığını örneğin COVID-19 nedeniyle işten çıkarmaları gerektiğini yazmalıdır.
- İşverenler, çalışanlar için bir tavsiye mektubu hazırlamalı ve yeni iş bulmaları konusunda destek sağlamalıdır.
- Çalışanları işten çıkarırken empati kurulmalıdır. Çalışanlar bu süre zarfında kendilerine nasıl davrandıklarını hatırlayacaklardır. Kötü muamele görürlerse sosyal medya ağları üzerinden şirket ve deneyimleri hakkında kötü konuşacaklardır.
- Çalışanlara tutulamayacak sözler verilmemelidir. Şirketin yapabileceği tüm yardımlar sunulmalı ancak beklentiyi yükseltip daha fazla hayal kırıklığı yaratmamak için söz verilen şeyler için zaman ve kaynak ayrılacağından emin olunmalıdır.