Koronavirüs küresel ekonomi üzerinde büyük bir etki oluşturmaktadır. Abraham Lincoln “Geleceğinizi tahmin etmenin en iyi yolu onu yaratmaktır” der. Bu nedenle her şirket şu an kendisi için mümkün olan geleceğe odaklanmalıdır. Kendisi için neyin mümkün olduğuna ve neyin en önemli olduğuna karar vermelidir. Normalin geri dönmesini ummak sadece zaman ve çaba kaybıdır. “Normale dönmeyi” ummak yerine normalleşmeye odaklanmak gerekir. Şu an ne olduğu konusunda ruminasyona değil salgın bittiğinde ne olacağını oluşturmaya ihtiyacımız var. Bu krizde şirketler kendisinden bağımsız gelişen nedenlerle kısa vadede başarı elde edememeye hazırlıklı olmalıdır.
Koronavirüs ile birlikte şirketlerin değişken bir iş ortamında uzun vadeli ve sürdürülebilir başarılara sahip olabilmek için belirsizlikte çalışmayı öğrenmeleri gerekmektedir. Sadece zorlu iklim koşullarına dayanmak değil aynı zamanda bu iklim içinde büyüyen bir kültür inşa etmek kazanan şirketleri kaybedenlerden ayırmaktadır. Pandemiyle birlikte bazı kişi ve kuruluşlar, mevcut durumdan öncekinden daha başarılı olma potansiyeli ile ortaya çıkmaktadır. Bekleyenler ise bu fırsatı kaçırmaktadır.
Çin’de başlayan salgın imalat sanayiini küresel olarak etkilediğinde işletmeler için kaynaklarını çeşitlendirmenin önemi anlaşıldı. Tedarik zincirlerini riske atmamak için ülkelerin imalat sektörünü geliştirmesi ve yerel olarak iş olanakları yaratmasının gerekliliği de… Koronavirüs salgını geleneksel sağlık sistemlerini ve sağlık endüstrisini revize etmeye ihtiyaç olduğunu gösterdi. Bu nedenle ilaç, medikal, tele sağlık hizmetleri, kişiselleştirilmiş sağlık teknolojisi büyüyecek sektörler arasında görülmektedir. Fintech (finansal teknoloji), edTech (eğitim teknolojisi), HR Tech (insan kaynakları teknolojisi), bilişim teknolojileri, bulut bilişim, siber güvenlik, telekomünikasyon, e-ticaret şirketleri, çevrimiçi marketler, lojistik, tarım, yenilenebilir enerji, ev içi eğlence / oyun sektörlerinde gelişme beklenmektedir.
Güzellik salonları, kuaförler, berberler, diş hekimleri gibi benzer sağlık hizmetlerinde talep birikmektedir. Kısıtlamalar kaldırıldıktan sonra kuaförlere, berberlere ve güzellik salonlarına talepte patlama yaşanması ayrıca güzellik ve makyaj ürünlerine olan rağbetin artması beklenmektedir. Kuaförlerin ve berberlerin müşterilerine randevu bazında hizmet vermesi, günlük müşteri kaydı tutması ve her müşterisinin telefon numarasını alarak herhangi bir personelinin COVID-19 testinin pozitif çıkması durumunda test sonuçlarını aldığı tarihten 14 gün önce kuaför ya da berber salonunda kimlere hizmet verdiğini belirleyerek derhal tüm müşterilere bildirmesi gibi çözümler gündeme gelebilecektir. Çalışma saatlerinin azaltılması, müşterinin salonda bekletilmemesi, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi önem kazanacaktır. Bu tarz kişisel hizmetlerde talep birikmesinin ardından virüs dolaşımda olduğu sürece eski hareketliliğin görülmemesi de söz konusu olabilecektir.
Tedbir amaçlı büyük fast food zincirleri kapatıldığından gıda tüketimine yönelik genel talep büyük ölçüde değişti. İnsanlar evde kaldıkları sürede evde daha fazla yemek yaptı. Hayat normalleşmeye döndüğünde de ev dışında yiyecek tüketme konusunda ihtiyatlı davranacak bir kesimin oluştuğunu söylemek mümkün hâle geldi. Dışarıda yemek yemek isteyenler için sosyal mesafeyi sağlayan yeni oturma düzenlemeleri gerekecek, menü kapsamını azaltmak, sterilize edilmiş çatal bıçak takımı servis etmek, temassız yemek uygulamalarını tercih etmek söz konusu olacaktır.
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC’nin klimaların hastalığın yayılmasında rolü olabileceğine işaret etmesi ve Çin’de karantina kaldırıldıktan sonra bir restoranda klimadan gelen güçlü hava akımının zerreciği masalar arasında dolaştırarak virüsün bir kişiden dokuz kişiye dolaştırmış olmasını aktarması, kalabalık ortamlardaki tedbirlerin artırılmasını zorunlu kılacak, insanların toplu olarak bir yerde bulunmasına engel oluşturacaktır. İşletmelerin artırmak zorunda kalacağı tedbirler ise maliyetlerini yükseltecektir.
İnsanların dışarıda yemeği tercih etmelerinin bir nedeni sosyalleşmektir. Bu aşamadan sonra toplu olarak bir arada bulunmaktan kaçınmak, işsizliğin artması ve yemekli iş toplantılarının azalması gibi nedenler restoran, cafe gibi yerlere gitmenin önünde engel oluşturacak ancak kademeli olarak bir iyileşme görülebilecektir.
Mağazacılık tarafında mağaza sayılarının azalmasının yanı sıra müşterilerin mağazaya girme korkusu yaşaması, bir müşteri tarafından denenen bir kıyafetin başka bir müşteri tarafından denenmek istenmemesi gibi durumlarla karşılaşılacaktır. Online alışverişte iade edilen ürünlerin bir başkası tarafından denenmiş olması yeniden satılamaması gibi sorunları beraberinde getirecektir. Bazı sektörler için tüketici davranışlarındaki değişikliklere yeni düzenlemeler yapılması, müşteriye ürün satışlarında güven verecek adımların atılması gerekecektir.
Genel tekstil ve giyim üreticileri talepte ciddi bir düşüş yaşarken bazı üreticiler maske, tıbbi koruyucu giysiler dikmeye başladı. Bu çaba gelir kayıplarını bir şekilde azaltabilir.
Genellikle kredi ile alınan, acil ihtiyaç grubunda sayılmayan otomobil, çamaşır makinesi, buzdolabı ve mobilya gibi dayanıklı ürünler ihtiyatlı davranmak isteyen tüketiciler de hesaba katıldığında daha az tercih edilecektir. Bu sektörlerde bir daralma görülecektir. Ancak otomotivde Çinde’ki toparlanma ile bazı kayıpların telafi edilmesi beklenmektedir.
Petrol ve gaz endüstrilerinde de ekonominin yeniden canlanmasına bağlı olarak talep artacak, kayıplar toparlanacaktır.
Konut satışlarındaki düşüşün de uzun sürmemesi, normalleşme, güçlü bir maliye ve para politikasının desteğiyle bastırılmış taleplerin satışa dönmesi, yıl sonuna kadar toparlanması beklenmektedir.
Kilit pazarlardaki üretim alanlarının yaygın bir şekilde durmasıyla birlikte, makine mühendisliği endüstrisinin gelirinde keskin bir düşüş yaşanması muhtemeldir. Küresel imalat üretimi de önemli ölçüde daralabilecektir.
Küresel pandemiye hazırlıksız yakalanan sektörlerden biri sigortacılık. Diğer sektörler gibi sigorta sektörü de teknoloji, sistemler, ürünler ve süreçlerle ilgili boşlukları doldurma sorunuyla karşı karşıyadır. COVID-19’un sigortacılık sektörüne finansal etkisi zaman alacak ve şirkete özel olacaktır. Fitch’in hayat sigortası şirketlerinin özellikle düşen borsalar ve artan ölümlerden etkileneceği yönünde yaptığı uyarıya ek olarak global ölçekteki şirketlerin sigorta kapsamını genişletmek istemeleri, bulaşıcı hastalık kapsamı için sigorta şirketlerinden ödeme talebinde bulunacak olmaları sigorta şirketlerinin karşı karşıya olduğu yükü daha da artıracaktır. Mevcut seyahat sigortası poliçelerindeki iptallerle ödemeler, beklenenin üstüne çıkmıştır.
Turizm, seyahat, havayolu, perakende (FMCG hariç), AVM, restorancılık, reklam, müzik, sinema, film- prodüksiyon, spor, spor salonu zincirleri, kuru temizleme, etkinlik, gazetecilik, dijital baskı, bowling salonları gibi alanlarda daralmalar yaşanmasına bağlı olarak istihdam kayıpları olacaktır. Havacılıktaki kayıp, havaalanı mağazaları ve kiralık araba şirketlerini de etkileyecektir. Müşterileri seyahat etmenin güvenli olduğuna ikna etmek, uçağa binen herkesin diğer yolcuların ateşi olmadığını bilmesi için bir süreç gerekecektir.
İptaller ve ertelemelerle birlikte tüketicilerin kısa vadede kişisel bütçelerinin azalması ya da harcamalarında beklenen düşüş nedeniyle düğün harcamalarında bir daralma olacaktır. Bu daralma gelinlik ve gelinlik malzemesi satıcılarını da etkileyecektir. Yine geliri düşen insanlar, mutfaklarını yenileme ya da mevcut otomobilinin modelini yükseltme gibi planlarını da erteleyecektir.